Skip to main content

BIBLE CHHIAR

Lehkhabu, a kawm dum, a changtupa thihna ‘Bible’ kan tih mai hi hi khawvela lehkhabu darh zau leh copy pawh tam ber a ni awm e.  He lehkhabu hi chatuan nunna kawng min kawhhmuhtu lehkhabu hlu tak a nih avangin chhiar ngei tur a ni a; a chhiar ve lo pawh chhiar tura in fuih a tul bakah hnam hnufual zawk te pawh chhiar tur chhawp chhuah sak theih hi a tul ngawt mai. Chutiang atana mi thahnemngai tlem azawng an awm pawh hi a tihzia e.

Tunhma chuan nitina chhung inkhawm nei thin kan nia; (tunah erawh ‘tunlai chuan mihring kan tul tawh a’ tih chhuanlam tute zingah ka tel ve ta.) chu’ng lai chuan ka pa hian kumthar project-ah ka u hnenah Thuthlung Thar bu pumpui hi chhiar chhuak turin a tia;  kei Chanchin Tha bu li te, tin, ka naute pahnih chu Sam bu chhiar turin a ti bawk. Ka unau dangte khan ka pa  ngenna kha an ti hlawhtling ta em? ka hre ta chiah l’aw, kei erawh chuan ka tih hlawhtlin mai bakah Thuthlung Thar zawng zawng chu ka chhiar ta vek a, ka tui tak zel avangin Thuthlung Hlui lam pawh chhiar kaiin Bible chu a pumin ka chhiar chhuak ta hial mai. A vawi khat na chu.

A tum hnihna chu kan kohhran thalai in kumkhat chhunga member tinte project atan bible chhiar chhuah rawtna a siam a; a chhiar chhuakte chu lawman tha tawk pek an tiam bawk. Hemi tum hian a vawi hnih nan ka chhiar chhuak leh bawk.

A tum thumna erawh chu Israel ramah khawhar takin ka awm a; duh angin inkhawm pawh a remchang lo.Mizorama duh hun huna bible chhiara kan inkhawm laite ka suangtuah a, ka lunglengin Zoram ka ngaih phah hle thin. Tichuan, nitina ka fianrial hun hman naah rilrua chang lang chhiar ringawt loin bible chu a indawt a chhiar ka tum ta. Tum ang ngeiin ka ti ta ngei a, a hlawkna pawh ka tel nasa hle. Tichuan, ka chhiar chhuah hma chu ram danga ka zinnaah pawh chhiar zelin leh ram riah na thlengin ka chhiar tak hnuah hei a lungthu kim nan ka chhiar chhuak leh ta. Mizorama ka chuan chhuah hnuah kan kohhran thalai ten Bible chhiarchhuah program siamin tunhmaa a tih ang bawk  khan lawmman pek leh a rel angin ka chhiar chhuak leh a, a tum lina chu. A hnu kumah pawh hei hi kalpui zelin kum nga chhung a zawna chhiar chhuak phei chu kan upa boral ta hmingin award siam a rel ta ut mai. (Hei hian a hma kuma chhiar kha a huam ani.) Award hi dawn ve ngei tumin kum li lai ka chhiar chhuak leh taa, tunah ka award dawn kum nitur in ka bei leh mek tih hi vawi za chuang chhiar chhuak an awm nual tawh tih hre tho mah ila ka han tarlang ve reng reng a nih hi.

Hetianga tum sarih ngawt ka chhiar chhuah tak hnu leh inkhawm leh hun remchanga ka chhiar zeuh zeuh te atanga ka’n hmuhchhuah tak chu Bible ah hian mihring chanchin zawng zawng a chuang kim a; khawvel hnam chi hrang hrang chanchin a awm kim vek bawk bakah chhungkaw tin thlahtute chanchin chhuina a ni tihte ka hriat phah zel a; hlawkthlak ka ti kher mai.  Khawvel lehkhabuah chuan lehkhabu pakhat, mi zawng zawng mamawh khawih kim leh hman theih a awm ve lo. Bible-ah erawh chuan mi tha mamawh a awm a, misual mamawh a awm bawk a, mi hausa leh mi rethei mamawh a awm a, mi hrisel leh bawrhsawmte mamawh a awm a, mi lungngai leh mi lawmte mamawh a awm a, tar thi turte mamawh a awm bawk. Kan mamawh chhanna kim chu Bible hi a ni.

Bible hi bu 66 fin khawm a ni a. Thuthlung hlui hi bu 39 a ni a, Thluthlung thar hi bu 27 a ni. Bible ziah hun chhung hi B.C 1513 - A.D 98 ani. (kum 1600 chhung)

 Bible society an din tan kum chu A.D 1804 ah ani. Hei hi tunah chuan khawvel ram hrang hrangah society a ding tawh a; kan ramah chuan Bible Society of India tih a ni. Hetah hian life member cheng tlemte sengin a nih theih a; chuta kan pawisa thawh tling khawm chuan ram hnufual zawka mi ten an lo chhiar ve phah thei a; a pawimawh em em a ni. Khawla chhuta an chhut hmasak ber A.D 1450 ah ani.

A chhunga thu in ziak te hi Pathian thawk khum ania, Thu tak ani, Nunna thu, Chatuan nunna chu ani. Tun lai khawvel finna leh thiamna a an chhui pawh in inrem lo hun kal ta ah leh tunah pawh dik lo pakhat mah a awm lo.Khawvel lehkha bu zawrh tlang tla ber ani bawk.Kristiante kan vanneih na em em chu chhungkaw hming kim leh duh duh a chhiar theih a lei theih a nihna hi ani. Sakhaw dang chu a theih loh tluk ani.An puithiam ten an chhiar a; chu chu an member te hnenah an sawi chhawng chauh thin ani.Kan Bible hi chu lo la piang leh tur tan pawh awlsam taka lei theih reng a ni.

 Mizote Bible hi kum 1896 khan lehlin tan a ni a, Pu Buanga leh Sap Upa-in an letling a, Suaka leh Thangphunga’n an tanpui bawk a. Chanchintha Luka ziak an let hmasa ber a ni. Tichuan, a kahpaha let chho zelin 1917 khan Thuthlung thar bu pum chu khawl chhutin a lo chhuak thei ta a ni.   Thuthlung hlui bute hi chhim leh hmarin lehlin dan turah chan an insem a, hmar lamin zawlnei lehkhabu zawng an let a, chhimin a bak zawng. Tichuan, kum 1956 khan Bible bu pum lehlin zawh a ni a, 1959 khan a buin a lo chhuak thei ta a ni.
 
2001 a an tehnaah chuan Bible hi khawvel tawng hrang hrang 1,200 chuanga lehlin tawh a ni. Bible hi ringtute tan chuan chhiar a tuiawm a ni mai lo a, a chhiar tute nun a chawm nasa em em a ni. Bible hre tak mi mawl an awm loa, a zirtirna ngaihthah tute zingah mi fing an awm heklo.

Comments

Popular posts from this blog

KUM ZA CHHUNGA MIZO HMEICHHIATE DINHMUN

 1. Tunhmaa an dinhmun : Kan pi pu te khan 'Hmeichhe finin tuikhur ral a kai lo', 'Hmeichhia leh uipui chu lo phun lungawi mai mai rawh se' tih leh 'Hmeichhe hna, hna ni suh, chakai sa, sa ni suh' tih te hi an ṭawng duh dan a ni a, hetaṭang hian hmeichhia te an dah hniam ṭhin zia a chiang viau awm e.  Nula in inleng a neihin an mi ngei zawng tak pawh ni se, biak chhiat an ngaitheilo a, ngaihtheih loh chu sawi loh, thianglo hialin an ngai a ni. Khawvar tirh aṭangin hna an ngah nghal hle mai a, tuichawi, buhden, ei rawngbawl, chawei siam leh a seng fel. An kuta awm vek a ni. Pi pute hunlai kha chuan an eizawnna hi a inang ṭhûma, lo neih a niin an feh tlut tlut ringawt mai ṭhin a, chuvangin, Mizo hmeichhia te chuan hetia'ng nikhua hian feh tur mamawh zawng zawng hi an tihtura ngaih vek a ni a, an emin an phurh vek a ngai bawk ṭhin. Mipa chuan iptepui an ak ve hram chauh a ni.  Feh haw'n kawngah lah hmeichhia chuan em khatin in lam mamawh an phur haw ...

CHANCHINBU MAN KHAWN A HUN LEH DAWN TA

  Thlatina Inrinni hnuhnung ber hian chanchinbu man khawn a ni tlangpui a, thlathar Inrinni hmasa ber leh remchang danga khawn pawh kan awm zeuh zeuh bawk. Thla a lo tawp (Inrinni hnuhnung ber) leh takah hian chanchinbu man pek lamah tan i la teh ang u. Kan chanchinbu hi thla khat lak man cheng 30 kan ti a ni a, heti hian a mah leh a mah a intum tawk vel viau a ni. A man pawh a lut tha tlangpui a, a lawmawm. Chutihrualin, pek lam ngaihsak lutuklo kan awm leh zeuh thin erawh a zialo thin khawp mai. Chanchinbu hi naupang semtir thin a ni a, a man khawn thu-ah pawh anni hian an keng tlang mai thin. Naupang an nih avang tak hian thenkhat hian zahlo taka lo tawngkhum in 'min pe ngai silo a, a man khawn hre hlur ringawt mai' tih an hlawh fo niawm tak a ni.  Thenkhat chhiar duh si a man pe duh manglo te pawh an awm niin a semtute hnen atangin thu kan dawng fo. A zialo khawp mai. Tin, pe emaw intia pe silo te pawh a awm theih a nia. Naupang rilru thianghlim tak te an ni a, rilru sual ...