‘A van uih e’
Ni e, a uih a ni. Mi ṭhenkhatin ‘vawih hi a uih lova; ama rim ve reng a ni’ an ti ṭhin. A rim chu alawm uih le.
Vawih kan tih bera hi kan mawng aṭanga boruak rimchhe tak lo chhuak hi a ni bera; a ri leh rilovin a lo chhuak theia; a ri a a lo chhuak a nih pawhin rik dan hrang tam tak a awm. Hnam hrang hrang vawih dan a dang chuang lova; a mihring a zirin a uihin a uih lo mai a ni.
Vawih hi a mawi lo em ema; puipunnaah phei chuan thil zahthlak tak a ni. Ṭhenkhatin insum ṭha a an hriat laiin ṭhenkhat erawh chuan ṭul an ti lo thung. Insum ṭhalo tite ṭan chhan te:
1, Vawih theihloh hi a pawi em em a ni. Vawih insum hian ruh a nget thei bawk si.
2, Kan thil eiah hian air kan ei tel ṭeuhva; chu kan thil ei chu awlsam taka pai ṭawih theih a nih loh chuan chutiang thil ṭawih tur chuan gas a siam a ni. Thil a lo ṭawihin amah kha a lo riral tihna a ni a, mahse, amaha gas awm kha a riral ve ngawt thei lo.
Tin, ṭawih tura a inbuatsaihna lamah khan gas a pe chhuak ve hrim hrim bawk. Chu’ng gas-te chuan taksa aṭanga chhuah an tum a; an chhuah dan chu, chung lamah irh, hnuai lamah vawih a ni mai. Chhuak thei lo se kan thi mai ang. Vawih theih hi thil lawmawm tawpkhawk a ni.
3, Mi hrisel leh puar entirna a ni.
4, Thlasik lai phei chuan vawih hian mawng a rawn ti lum deuh thar thar ṭhin a, nuam ve deuh a nia.
Vawihah hian boruak chi hrang hrang heng: Nitrogen 59%, Hydrogen 12%, Methene 7%, Carbon Dioxide 9% leh Oxygen 4% inpawlh hi an awm a. President emaw Prime Minister emaw Super Model emaw pawh nise ni khatah mihring hi litre khat vel kan vawih ziah ṭhin. Vawih uih nachhan chu gas hrang hrang kan sawi takte leh Hydrogen Sulphur inpawlh vang a ni. Tin, vawih uih leh uih loh hi ei leh in hian a hril hle bawk.
Keini Mizote chuan vawih hi thil zahthlak takah kan ngaia. Vawih rik ngat phei chu thil zahthlak tawpkhawkah kan ngai. Tlangvalin an nula rim lai lo vawih palh ta se a zah an hlauh avangin hre awm pawhin an lang duh ngai lova; an thil sawi lai an sawi zawm hmiah hmiah zel. Hetiang hian hla pakhat pawh a awm nghe nghe:
Leng tuaitirte, I mawng ar ang a khuang e,
Nam rum rum, Vala’n ka do dai e,
tiin.
VIP hi vawiha inpuh kan tifiam bawk ṭhin. Vawih lo pui vawiha inpuh nat ṭhinzia kha.
Hetiang a nih deuh nuai avang hian vawih hun ṭha kan sawi ange:
1, Mahni chauhva two wheller a chuan laiin, lo uih deuh pawh nise tuartu an awm dawn loh bakah nangpawn I tlansan nghal daih dawn avangin. Thawmhnaw inbel azir erawhin a chamin a cham lo thei tih erawh hre tel ila.
2, Mi vawih laia a ri lova lo vawih hi a ṭha hle bawk. Lo uih deuh pawh nise, I hma chiaha mi vawihah khan an puh vek mai ang. Amah pawhin a ma vawih uih ngeiah a ngai hmiah bawk ang.
3, Inkhawmna hmunah I vawih a chhuak a nih chuan zai hun nghak hram hram rawh. Zai lai a nih chuan lo vawih ring deuh pawh nila tuman an hre dawn lo che. A uih viau erawh chuan a inthlahrunawm deuh mahna.
4, Lungngaih (ṭah) lai / thinrim lai, hetih hun laia I vawih a nih ngat chuan I ngaihtuahna kha engemawchen a kal bo ngei ngei ang.
5, Ek paha vawih tluk a awm lo. Vanduai thil thua vawih leak hi a awm ve chawka; ek inah erawh chuan a pawina a awm lo.
Kawpuar vawih hi a nuam hle bawk. Ṭumkhat mitthi lumennaa ka kal ṭum pawhin ek chhuakin min tur avangin ek in hnai berah ka ṭhu khar maia; ka vawih char chara; ka ek chhuak zawk zawng a reh vek.
Vawih nawm hun lai te:
1, Kawng kal pah: A ṭhing angreng fu naa; pen zawnga a’n ri zaih zaih mai chu a nawm dan a dang ve zar a nia.
2, Zun lai: Zuna san laia vawih rik pawp nawm zia hi. A chunga tarlan tak anga vawih leak palh erawh a hlauhawm fu.
3, Nuih lai: ‘Nuih vawih’ kan ti mai ṭhin, nuih na tur a tam phah lehzual. Zun han cheh tel ngei bawk ila.
Naupan laia ṭhenawma TV ena kan ṭhut laia vawih palh hlauhawm zia kha, luh dawnah vawih lo turin kan intiam tawh si, red card kan hmu em lo a nih pawhin yellow card tal chu kan dawng ṭhin a nih kha. A eng card zawk zawka pawh kha ni se next match chu kan miss hrim hrim.
Biak In / puipunna hmuna I vawih ri palh zauh a nih chuan I bula ṭhu kha en la; nuih vur vur rawh. Mi’n kha I bula mi ah khan an ngai hmiah mai ang.
Mutthluk laia vawih hian kan harh chawka; kan muhil der zui chawk bawk.
Comments
Post a Comment