Kumin kumtir lam atang khan Mizoram hmun hrang hrangah vawk hri (African Swin Fever) a leng a, vawk nei ten an tuar nasa hle. Zawi zawiin chu chuan Sihphir khua ngei pawh rawn kang kaiin tunah phei chuan vawk chan hi chhungkaw engemawzat awm tawhin thenkhat phei chuan pahnih khat mai ni lo, a farm hial an siam a ni a, chung ho tawrhna phei chu nasa tak a ni.
Thingtlang khaw thenkhatah vawk a thih thu chanchinthar atangin kan lo hria a, 'an khawngaihthlakawm hle mai' kan ti liam puata, kan ngaihtuah zui lemlo. Sihphir khua-ah a rawn thleng a, veng thenawma farm siam ten an tih thih nual thu kan hriatin a thu in kan tuarpui leh viau. Thenawm hnai maia chhung ten an han tuar ta chiah a, a dan a dang ta zar mai. Kian zai a rel mai dawn emaw tih laiin ka pa te (chhungte ni satliahlo) vawk hial a kangkai ve ta. Hei zet chu 'an khawngaihthlakawm' tih liam puat mai ang kha a ni ta hauhlo. An tet lai atanga an buaipui nasat zia leh tha leh zung an sen nasat zia hmu ve tan chuan kan khawngaih a ni satliahlo. Kan lo na ve vawng vawng mai a ni. Phum tura ruahman a ni a, pa te meuh mah nise vawk nei ve si tan chuan midang (puitu) an lo awm remchang hlauh bawk nen, ka pui ve ta lo.
He hri hi mihring tena kan kaidarh nia sawi a nih avangin mi vawk va en sak kha a himlo tlat. Chuvangin, midang puih kha tlawmngaih loh vang ni loin hri darh zel tur venna hmanrua a ni thei tlat.
Hri laka kan him theih nan tiin theihtawpin kan inveng ve a, thenkhatin a chaw zuar te atangin hri a darh chak viaua an sawi avangin chaw tha pawh pe ngamloin buhfai chhum chu thil dang pawh pawlh ngamloin an thih loh nan tiin kan pe hram hram ngam ta chauh mai. Amaherawhchu, kar liamta tir lam atang khan kan vawk pahnih zinga pakhat zawk chu a bawk ta tlat mai. Han nawr deuh chuan a tho ve mai tho na a, kalsawna va kal leh hian a lo bawh leh mai zel avangin hri a la ve a nih ka ring nghal hmiah. Ka pa hnenah thu thlen nghalin min hnem ngaihna vak a lo hre bik lo. Chutah lamhnai thenkhatin a la dam zawk tal hi a kai ve hma a tihral a tha mai lo maw an tih chu ka nupui chuan a ei chakloh thu leh mi ei atan pawha a it loh avangin 'a nih nih ni mai ang', kan ti ta ngawt mai a ni. A hmain 'tlaia tha taka chaw ei pawh a tuka chaw pe tura ka kal chuan a lo khawng vek tawh mai,' tih sawi kan hriat zeuh zeuh avangin 'a lo thi mai anga' tiin vawkina kal dawn chiah hi chuan a thlaphan thlak thei hle. Eng em erawh kan tawklo hlauh thin zawk a. Dawmdawi te pe in chaw te pawh a rawn ban ve leh mai. Chu chuan beiseina chhete min rawn siam. Amaherawhchu, Thawhlehni tlaia chaw pe a ka kal meuh chuan beisei a chau ta hle tih ka va hmu thiam. Thi tur chalchang ang mai hian a lo tal faih faih mai a, ka khawngaih kher mai. A tukah chuan a thih tawh ngei ka ring a, rin ang ngei in a lo khawng ta at mai reng a, rilru a na takzet a ni. Hetih mek lai hian kan vawk pakhat zawk pawh kha hemi hma ni atang hian a zia a zawi ve ta hle mai a, hri in a man ve leh niin ka ngai leh hmiah. Kan vawk pakhat a thih takah chuan a damchhuah beiseina a tlem tak em avangin khawnghlumin thlan khur khatah kan zalh dun ta a ni.
Hetia hri te a lo len takah hian kan khawtlang hruaitu te chuan Neihbawi ramah vawk thlanmual an siama, hmunhma remchan avanga khita han phum lo engemawzat kan awm rualin tunah khian lane khatna chu khat tawhin lane hran siam a ni ta hial mai hian hri kan tawrh nasat zia a tarlang chiang viau mai.
Vawk kan ti thi a, kan man hlim atanga kan buaipui dan vel rilruin a chhuikir rauh rauh mai. Rilru a na vawng vawng mai. Mahse, sawi tak ang khian keini aia chan nasa, a then phei chuan sawm chuang leh chu aia tam, farm hial siam te pawh an awm nuk a ni a, kan aia mi chhe lehchhanga lang thlenga an tuar lai han hmuh meuh chuan lungngaia kun mai chi ziazang kan lo nilo e.
Engpawhnise, Pathian hian kan thatna tur zelin rem a ruat a ni a, kan duh dan erawh a ni kher lo tih hi hriat a tha khawp mai. Pathianin zah a ngai anga, kan hri pawhin kian zai relin tuna kan tawrhna hi nakina ka thatna tur leh min la ti hlim tu tur zawk a la nih ngei beisei ang u.
Comments
Post a Comment