Skip to main content

CHALFILH TLANGAH KA LAWN



YMA Committee na-ah ṭhianpa Arema chu motor chungchangah biak ka duh avangin a bulah ka thu chat a, a telna sub-Committee in Chalfilh tlanga kal an tum thu sawirik a awm takah chuan Committee member-ah tel ve lo mah ila a remchan chuan ka kal ve duh thu ka hrilh. A rem a rin thua min chhangin ka nghakhlel hle. Ka kal thei ang nge kal theilo ang tia ka ngaihchan reng laiin a lo hlawhtling ta hi ka lawm hle.


Chalfilh tlang hi Sihphir atang hian a lang chiang em em mai a, a tlang dung a mawi bawk nen, kal chakawm tak a ni rêng mai. Ka mang lamah te hian ka hmu zing hle mai a, a chang chuan Sihphir atanga hnai te leh kal remchang takin kawng te a lo insial leh ruah thin. Ka kal chak thin khawp mai a, tuna kalna hun remchang a lo in herchhuah takah hian ka hmaih phal nganglo a ni.


Chalfilh tlang hi Mizoram Statistical Handbook 2021 a tarlan dan chuan 6122 ft a sang niin Mizoram a tlang sang zinga pasarih na a ni. Sakawrhmuituai tlang hi feet 5036 a sang a ni tih lo hre tel ta ila. Tlang kan chuan chhuah chiah hian rin ang a lo ni lo hle. A lo bua em em mai a. An sawi dan chuan helai ram hi kum 1976 khan Forest  Department in reserve area-ah a rin a, ramhmul damdawi vanaspati hmun atan an ti a nih hmel. Amaherawhchu, a ram leilung a lo ngeih vaklo nge ni a puitling zo ta hlawmlo a ni awm e. Hemi atana an vahna lamah thingte pawh an zai tir a nih hmel. Hnamdang leh mi hausa te hmanraw tha tak tak nen an rawn thawh tak rupah chuan an tum puitling ta silo bawk nen hetiang hian a lo bua ta nia sawi a ni. Helai hmunah hian tourism department in kum 2006 leh 2007 chho khan tourist lodge tur an sa a, amaherawhchu, August ni 17, 2021 khan Centre for Environment Protection (CEP) te chuan National Green Tribunal-ah hei hi dan kalh a ni tiin complaint an thehlut a, chuvang chuan, September ni 17, 2021 khan heng hmalakna  zawng zawng hi thla khat chhunga thiat vek tur leh a ngai anga awm tir leh turin Mizoram sorkar ah hriattirna a rawn pe a, hetih mek lai hian helai tlangdunga ram neitu te chuan sorkar (tourism deptt.) hmalakna hi an thlawp thung. Building thiah pawh phalloin heti hian ṭawp takin a lo ding ta lurh ringawt mai a ni.


Zingkarah motor pahnih hmangin khua atangin kan chhuak a, pickup hnunga chuang tura ka inngaih avangin a vawt dawn sia tiin thuamhnaw pawh ka keng am hle. Chutih rualin tlangdungah kea kal hrep tura ka inngaih tho avâng erawh chuan thuamhnaw thehlep deuh leh thlan hrukna tur nen lam ka inring tho. Kan kal tum hian kan Treasurer, Pu Marina thianpa, Durtlang lam mi, tlang chhipa a chunglama kan sawi, lodge satu contractor a lokal ve tûr thu leh helai rama a huan a tlawh pah duh avanga lokal ve chuan tukthuan min tum sak tur thu sawirik a lo ni tawh. Hmunnghak a tukthuan ei tura kan in buatsaih chauh avangin ril a lo tam ta bawk nen, Selingah thingpui kan ina, kan khuallian pa chuan kan pawisa phawrh ve ngai hauhloin a tum vek mai. Lawmawm tak a ni. Tukthuan a tum tur thu a sawi tawh avangin Hmunnghak a kan chaw ei tum hi chuan pawisa phawrh kan tumlo hrim hrim. Kan hawn lama zanriah man a tum leh vek mai kha zawng lawmawm tak a ni. A ni hi pa tawng duh leh ri phawr phawr mi a lo ni bawk nen, thil a hre phian bawk sia, a lo tel ve hi a manhla takzet a ni.


Sawi tak angin dar 8:30 velah Selingah thingpui tui tak kan in chho a, dar 10:30 velah Hmunnghak hotelah tukthuan tui tak kan ei leh bawk. Khanpuiah hian kan chhungte an awm ve avangin helai tlangdung kal takah chuan ka hmu chak hle. A number ka neih siloh avanga ka nupui zawh ka tum mek laiin a mah zawk helama pawipanga a lo kal lai a lo ni hlauh mai a, min lo hmu hmasa zawk lehnghal a nih chu! Kan chaw eina tur hmun hi kan lo tlanpel hman. Motora let tur nge ke in tia kan inkhap hnuin kein hotel kan pan phei ta kha a ni a, hemi kan let na lamah hian a ni hetia ka mi hmuh duh tak ka hmuh tak ni. A khaw chanchin leh tlang chanchin te ka zawhna atangin he thu pawh hi ziak thei ka ni pakhat.


Kawng a tha em? tih zawhna ka dawng fo. Ramdang ang maia rik zar zarna a awm rualin kan kual dawn ta mai emaw tih tur khawpa kawng tha thlanga tlan kawi ngaihna lai a awm nual bawk. Engpawhnise, sorkar in kawng tha tak siam tumin hma an la mek tih a langa, a la nuam vek thuai turah ka ngai.


Hotel-ah kan han chawl a, hotel chawlh ngai-a zin a khat ta hle mai tih a hriat. 'Eng sa nge in neih?' ka han ti a, lo thu phawt ula an ti mai. Chhungkuaa chawhmeh kan suak ang mai hian sa chi hrang hrang bakah thlai lam chi te chu belthlengah an rawn chhawp dul mai a, duh zawng zawng kan lo suak mai. Hetianga hnianghnar ei a khat tak em avangin ṭan ka'n lak nasat tehlul nen, ka ei thei mang derlo mai chu zialo tak a ni.


Tlang panin kan kal ta. Kawng chu cement an lo chhung ve a, a nuam phian. Amaherawhchu , kawng sir vel hnimin a bawh nasat avangin min zartu apui a tam hle. Kan kal tum hian khawpui lam atangin kal an awm ve neuh neuh bakah inkhawmpui an dawn lai a lo ni ve chiah bawk nen, tlanglawn an lo tam ve hle. Heti taka tlang hmingthang leh mipui tlawh tam ve si heti khawpa enkawl hlawhlo mai hi an rilru puthmang in a phak chiahlo niin a lang. 


Tlang kan chuang chhuak. Chei hnumloh tih takah beisei a phaklo hle. Khawthlirna insang an sak erawh a fuh phian mai. Vawnban emaw tlak dal an siam loh avang erawh chuan chetsual a hlauh awm angreng viau.Ka beisei angin Sihphir lang chianglo mah se, kan la hmuh ngailoh, khawchhak lehchhawng a lang paw un mai erawh chuan mit a ti tlai hle thung. Sihphir ka zawnga, thianten min kawhhmuh chung pawhin hriatthiam a har hle. A hnu deuhah Sethupkawn vel chu ka han hrethiam ta. Sap hawrawpa 'W' ang deuh hian a lo langa, kan thianpa thlalakna changkanga han zoom meuh chuan Sawiremtlang vel pawh a hmuh theih e. A tlang hi sang viau e tiloin rin ai takin boruak a lum. Ngaw zau vaklo awm erawh a dai nuam sawng sawng hle. Lamkalte kan naupang chhe zawk zawklo naa, thinga lawn mai zel erawh kan la awm nual thung. Kan hotupa a'n chesual zauh erawh a na lutuk lo bawka, vawiin thlengin min la tihlim viau e.


Tlang chhipa hun engemawchen kan awm hnuin ramchuan pahin kan kallama kan zawhloh, Saitual lam atangin kan kual a, kan la kal ngailohna leh kal pawh kan kal leh kher angem tih pawh hriatloh kawng kan zawh chu a nuamin a lawmawm hle. Sawi tak angin motor pahniha kal kan nia, tlang chhipah khan eng rau emawni an dawng a ni chek ang, motor tlan hmasa zawk chuangte chu banphar meuhin an hlim hle tih a lang. Taksa chetna nei leh neilo kan lo inthliar reng mai tih kan hriat khan motor pakhat zawka chuangte hian mak kan ti hle. 


Engpawhnise, zinkawng hlimawm leh hlawkthlak tak kan tawng kha a lawmawm takzet a ni. Remchangah ka la kal leh ngei ang.

Comments

Popular posts from this blog

KUM ZA CHHUNGA MIZO HMEICHHIATE DINHMUN

 1. Tunhmaa an dinhmun : Kan pi pu te khan 'Hmeichhe finin tuikhur ral a kai lo', 'Hmeichhia leh uipui chu lo phun lungawi mai mai rawh se' tih leh 'Hmeichhe hna, hna ni suh, chakai sa, sa ni suh' tih te hi an ṭawng duh dan a ni a, hetaṭang hian hmeichhia te an dah hniam ṭhin zia a chiang viau awm e.  Nula in inleng a neihin an mi ngei zawng tak pawh ni se, biak chhiat an ngaitheilo a, ngaihtheih loh chu sawi loh, thianglo hialin an ngai a ni. Khawvar tirh aṭangin hna an ngah nghal hle mai a, tuichawi, buhden, ei rawngbawl, chawei siam leh a seng fel. An kuta awm vek a ni. Pi pute hunlai kha chuan an eizawnna hi a inang ṭhûma, lo neih a niin an feh tlut tlut ringawt mai ṭhin a, chuvangin, Mizo hmeichhia te chuan hetia'ng nikhua hian feh tur mamawh zawng zawng hi an tihtura ngaih vek a ni a, an emin an phurh vek a ngai bawk ṭhin. Mipa chuan iptepui an ak ve hram chauh a ni.  Feh haw'n kawngah lah hmeichhia chuan em khatin in lam mamawh an phur haw ...

CHANCHINBU MAN KHAWN A HUN LEH DAWN TA

  Thlatina Inrinni hnuhnung ber hian chanchinbu man khawn a ni tlangpui a, thlathar Inrinni hmasa ber leh remchang danga khawn pawh kan awm zeuh zeuh bawk. Thla a lo tawp (Inrinni hnuhnung ber) leh takah hian chanchinbu man pek lamah tan i la teh ang u. Kan chanchinbu hi thla khat lak man cheng 30 kan ti a ni a, heti hian a mah leh a mah a intum tawk vel viau a ni. A man pawh a lut tha tlangpui a, a lawmawm. Chutihrualin, pek lam ngaihsak lutuklo kan awm leh zeuh thin erawh a zialo thin khawp mai. Chanchinbu hi naupang semtir thin a ni a, a man khawn thu-ah pawh anni hian an keng tlang mai thin. Naupang an nih avang tak hian thenkhat hian zahlo taka lo tawngkhum in 'min pe ngai silo a, a man khawn hre hlur ringawt mai' tih an hlawh fo niawm tak a ni.  Thenkhat chhiar duh si a man pe duh manglo te pawh an awm niin a semtute hnen atangin thu kan dawng fo. A zialo khawp mai. Tin, pe emaw intia pe silo te pawh a awm theih a nia. Naupang rilru thianghlim tak te an ni a, rilru sual ...

BIBLE CHHIAR

Lehkhabu, a kawm dum, a changtupa thihna ‘Bible’ kan tih mai hi hi khawvela lehkhabu darh zau leh copy pawh tam ber a ni awm e.  He lehkhabu hi chatuan nunna kawng min kawhhmuhtu lehkhabu hlu tak a nih avangin chhiar ngei tur a ni a; a chhiar ve lo pawh chhiar tura in fuih a tul bakah hnam hnufual zawk te pawh chhiar tur chhawp chhuah sak theih hi a tul ngawt mai. Chutiang atana mi thahnemngai tlem azawng an awm pawh hi a tihzia e. Tunhma chuan nitina chhung inkhawm nei thin kan nia; (tunah erawh ‘tunlai chuan mihring kan tul tawh a’ tih chhuanlam tute zingah ka tel ve ta.) chu’ng lai chuan ka pa hian kumthar project-ah ka u hnenah Thuthlung Thar bu pumpui hi chhiar chhuak turin a tia;  kei Chanchin Tha bu li te, tin, ka naute pahnih chu Sam bu chhiar turin a ti bawk. Ka unau dangte khan ka pa  ngenna kha an ti hlawhtling ta em? ka hre ta chiah l’aw, kei erawh chuan ka tih hlawhtlin mai bakah Thuthlung Thar zawng zawng chu ka chhiar ta vek a, ka tui tak zel avangin Thu...