* Mizoram Journalist Association (MJA) leh Zonet ṭangkawpten an buatsaih Miss Mizoram 2018 thlanah North Khawbung nula C. Ramthanmawii (Thanthan-i) chu thlan a ni. Thanthan-i hi Miss Mizoram 2017 Rody H. Vanlalhriatpuii chuan chuan Crown a khum tir a ni.
Miss Mizoram hian lawmman pawisa fai Rs. 1,10,000/- leh Vespa Scooter a dawng. Hei bakah hian sponsor tute aṭangin Vivo Phone a dawng bawk a, Miss atan thlan a nih avang hian Dubai a la zin thei dawn cheu bawk.
Miss Mizoram 2018 crown khumtu Thanthani hian judge zinga mi Charlie Mathlena zawhna, "Kum khat chauh dam dawn ta la, Mizo ṭhalaite tana i tih ngei ngei tur thil pathum enge ni ang?" tih a zawh chu hetiang hian a chhang :
1. "A hmasa bera ka tih tur chu- kan rama lui leh nungcha mawi tak takte hi an hlu em em a, humhalh turin theihtawp ka chhuah ang" (Thanthani hian project an neihah pawh lui tui humhalh a pawimawi zai zirtirtirna a siam.)
2. "Mizo ṭhalai zingah ruihlo vanga nunna chan an tam em em a, hei hi a pawi tak zet a ni. Ka ṭhalaipui ruihhlo ngaite chhanchhuak tur hian theihtawpin ruih hlo do kawngah hma ka la ang".
3. A tawp berah chuan, "Kum khat chauh dam dawn ila chuan Kristian ram kan nih ang ngeiin, ka ṭhalaipui leh midangte hnenah Pathian thu a tam thei ang ber ka hrilh ang" tiin a sawi. (A chhanna vang hian mipui lam thawm a ring hle a, a mah pawh a inring tawk tih a chiang hle.)
Body building and Fitness Association of Mizoram buatsaihin Mister Mizoram thlan a ni bawk a, Lalkrosmawia, Electrict Veng Gym Club chu thlan a ni. Lalkrosmawia hi kum 2015 leh 2016 te khan Mister Mizoram hi a lo ni tawh bawk.
* Mizo Zirlai Pawl (MZP) te chuan Bairabi Zophai-a Mizoram Chief Minister hmasa ber, Pu CH. CHhunga ramah 'Zofate chawlhbuk' an sa a, mahse, an kalbo zawk hlanin Assam lam mi ni'a hriat ten an lo ṭhiat hmiah mai!
Hetia'ng hi thil awm dan a nih avang hian MZP te hi sak ṭhat leh tumin an che chhuak leh a, hemi ṭum hian Assam Police lam ten an lo dang. MZP lam an kal lui zel. Tiang te lekin tharum thawhna nasa takin a thleng zui a, silai hial hmetpuakin hmeichhia leh thuthar theh darhtu te tiamin zirlai tam takin hliam an tuar.
Hetia'nga boruak a sosan viau hnu pawh hian Mizoram sorkar lam hotute an chelo hle in a hriata, hemi demna leh Assam Police demna ni pahfawmin zirlai ten Aizawl leh hmun hrang hrangah lungawilohna lantir nan kawng an zawh hial a ni.
Buaina chhuahna hmun, Zophai-ah hian tunhma pawhin chawlhbuk hi sak a lo ni tawh ṭhin a, amaherawhchu, rei dingloin tu tih hriatloh ten an lo ṭhiat zel a ni! Hei hi a chhan ni'a lang chu helai hmun hi Inner Line Reserve Forest Area a nih vang a ni. Zirlaite hian he thil hi an hrelo a nilo. Rambuai lai hi khawih an duh biklo a, chuvanga kut pawh thlaklo anni. Mahse, Assam lamin kutthlak in police out post, school leh Tuikuk leh Chakma raltlante awm nan an rawn hmang si! Hei hi duhloin chet an la ve ta a ni.
Boruak a lum hle. Zirlai hruaitute an awm mai mailo. Chawlhbuk chu sak ngei an duh. Hetih lai hian Ministry of Home Affairs chuan Chief Secretary level a inbiak a rawn rawt ta. Zirlai ho lahin an thiltum kaltlang pui an tum nasa mai si. Bairabi-ah ṭhalai an tleh thla sung sung a, police lam lah chuti bawk. Hetih lai vêk hian hnamdang ho lahin buaina lian tak a chhuak dawn ni'a ngaiin Mizoram an chhuahsan chuah chuah ve bawk. Hei ringawt pawh hian boruak lum zia a hril awm e. Ram hruaitu hrang hrangin zirlaite hi an thiltum kaltlang pui lo turin an ngen mawlh mawlh hlawm. Zirlai hruaituten uluk taka zanlai pelh thlenga an ngaihtuah hnu-ah an thil tum chu a hun sawnin Chief Secretary te inbiak dan ngaihchan phawt an rel ta. Ṭhulh mai erawh an tumlo hle niin an awm danah a lang.
Chief Secretary te chu an inbe ta ngei a, inbiakna hi Union Home Secretary, Rajiv Gauba in a kaihruai a, Mizoram CS, Arvind Ray hi home department-a additional secretary, Lalbiakzama leh OSD, David H.Lalthangliana ten an ṭawiawm a ni.
Meeting chuan thu awm sa, state pahnih ten kutthlak loh ve ve tur (status quo) atan an puang thar a, a remchan anga state pahnih hruaitu te nena tlawh an rel.
Hun a kal zel a, ram pawh en a ni fo. Intih taurau chang awm bawk mah se, MZP te thiltih chuan an thiltum ber hlawhtling ta chiahlo mah se, ramri fello hmundang ami pawh an enfel nghal phah avangin a hlawhtlingah a ngaih theih awm e.
* Governor Lt. Gen. Nirbhay Sharma chu a term a tâwp tâk avangin Governor thar atan Kummanam Rajasekharan chu Gauhati High Court chief justice Ajit Singh chuan Raj Bhavan Durbar Hall-ah rinawmna thu tiamtirin Mizoram Governor atan a la lut.
Kummanam Rajasekharan hi December 23, 1952-ah Kottayam district-a Kummanam-ah a piang a, CMS College Kottayam aṭangin B.Sc. (Botany) a zo a, a hnuah Post Graduate Diploma in Journalism a zo leh a ni. Chanchinbu khawvelah hun eng emaw chen a awm hnuah Food Corporation of India-ah a thawk a, a hna bânsanin politics-ah a lut a, Governor atan ruat a nih thleng khan Kerela BJP president a ni.
A chunga tarlan ang khian BJP President a nih ang hian RSS mi leh sa, VHP leh Hindu Aikya Vedi ah pawh a sulsutu zinga tang pha ani a, hei vang hian tlawmngai pawl hrang hrang te chuan politic-a inhmang lai a nih bakah Hindu lampang tana insawrbing a nih avang hian duhlohna lantirna a nasa hle. He thil hi a lo hre ve nge? Governor thar Kummanam Rajasekharan 'Politics-ah ka inhnamhnawih dawn lo' a ti. Kumtawp thlenga kan dinhmun aṭangin emmawnle? han tih tur pahnih khat chu awm bawk mah se, party tan a inhman awm a lang lemlo in a hriat.
* ZONET Cable Network buatsaih Mizo Idol chu neih a ni leh ta. Kumi'n show hi a ṭum rukna a ni tawh a ni. Tunṭumah hian Zoram hmun hrang hrang aṭangin zaithiam 597 zet an fuankhawm a, heng ho hian district tinah audition an neih hnu-ah Aizawlah intihsiakna tak tak chu neih a ni leh ta a ni. Tichuan, Mizo Idol atan Chanmari tlangval Jery Lalrinawma chu thlan a ni. Mizo Idol hian pawisa fai Rs 1,50,000/-, scooter leh thilpek dang ṭhahnem tak a dawng a ni.
Jery-a chuan a title lak hi a pa, Pu Zoliana, kum 2011 a boral ta, Mizo Idol ngaisang em em tu hnena a hlan thu a sawi.
Jery-a hian tunṭum intihsiakna hi intihsiakna a hmachhawn ṭumhnihna a ni a, a hmachhawn hmasak ṭum chuan fair tawkloa a hriat avangin round sang zawk a thlen hnuah a bansan a ni. Tunṭumah pawh hian tel tumna a nei lemlo a, a chhung ten form an lo lak sak si avanga tel ve mai a nih thu a sawi. Form lak chhuah sak tute hnenah hian pawisa a lo la pe loa, pek ngei a tum thu a sawi nghe nghe!
Mizo Idol lo ni tawh te:
2007 - Lalawmpuia, Champhai
2009 - Lalchhanchhuaha, Sumsuih
2011 - Lalthuṭhaa, Siaha
2013 - Grace Lalchhanhimi, Kolasib leh
2015 - Rabecca Zorintluangi , Sairang te an ni.
Hetih lai hian LPS lam chuan Comedian Search naupang leh puitling tan a buatsaih ve leh bawk a, naupang lamah K. Vanlalmalsawma, Chaltlang chu pakhatna niin puitling lamah Lalchhuansanga, Lengpui chu pakhatna a ni ve bawk.
* Mizo rawlthar Jeremy Lalrinnunga s/o Lalneihtluanga, Govt. Complex, Aizawl chuan 3rd. Youth Olympic Games 2018, Buenos Aires, Argentina-a neihah rit inchawisiak (weightlifting) kg. 62 category-ah gold medal a chawi chhuak.
Jeremy-a hian snatch-ah kg. 124 leh clean & jerk-ah kg. 150 chawiin, a chawi belhkhawm chu kg. 274 a ni a; Youth Olympic Games-a India tana gold medal dawng hmasa ber a ni.
Mizoram Weightlifting Association chuan kum 2011, October thla khan Govt. Complex-ah Weightlifting Academy State Sports Coaching Centre a din a. He hmunah hian Weightlifting coach Malsawma Khiangte (SYS) kaihhruaina hnuaiah Govt. Complex rawlthar Jeremy hian a zinkawng bul a ṭan.
State level intihsiakna a hmachhawn lo a, inelna puitling a hmachhawn hmasak ber chu Youth National Weightlifting Championship 2016 niin gold medal a dawng nghal.
Youth Olimpic Games khelhna Argentina rama neihah hian Mizo tleirawl Lalremsiami pawh hokey-ah tel ve in ani pawh hian a khel ṭha hle a, silver medal a vaw chhuak ve hial a ni. Mi ramah Mizo hming an ti ṭha hle.
* Kum 22 lai Mizoram chhuahsan tawh, Tuukuk te Tripura Transit Camp a awm, Mizorama let tura vawi riat lai repatriation sorkarin a neih hnu pawha let duhlo te MLA inthlan dawn a vote thlak tir tum dan leh Electoral Roll Revision neih pui an nih dan chungchangah Chief Electoral Officer Mizoram, SB Shashank hmalak dan duhlo in NGO Co-Ordination Committee hmalakna in Mizoram chuahsan turin heng avang te hian ngen a ni : A hnathawh danah ECI-in ti tura an tih chhuanlama hmanga Tuikuk, Tripura Transit Camp-a awmte tan hma a la nasa hle a, Joint NGO te thil phut tih hlawhtlin tumloin hma a la zel a, hei mai niloin Mizoram sorkar hmalak dan te pawh ECI-ah a hek avang te hian.
Hun tiam chhunga Mizoram a chhuahsan loh avangin Zoram hmun hrang hrangah a pisa kai tur dang/duhlo in 'Hnam hnatlang' neih a ni a, Aizawlah chuan Secretariat Complex-ah neih a niin mipui singnga chuang zet mipui pungkhawm a ni.
Nikhat hnam hnatlang neih a nih hnu hian CEO hian Mizoram a chhuahsan loh avangin ruatbik hnatlang hmanga duhlohna hi neih chhunzawm zel a ni a, a chhuah hnu-ah hnatlang pawh tihtawp nghal a ni.
Aizawla hnatlang neih a nih tum hian tlawmngai pawl hruaitu hrang hrangin thu tha tak tak an sawi a, zaithiam zai ngaihthlak a nih bawk. Amah duhlohna thu uar taka au a nih bakah Mizo te kan zam dawnloh thu kan au pui piap piap mai chu a nuam danglam hle.
* Lunglei South Assembly Constetuency bialtu MLA, Pu S. Laldingliana s/o Lalchungnunga, Lunglei Chanmari chu chaw dawt cancer avangin a thi a, a nupui Lily Pari bakah a fapa bakah a tu te pathum a kalsan.
Pu Dinga hi June ni 21, 1954-ah Theiriatah a piang a, Delhi University a MA a zawh hnuin kum 1982 aṭangin Lunglei Collage-ah lecturer hna a thawk. Lunglei Chanmari veng YMA hruaitu hlun a ni a, kum 2006 leh 2008-ah YMA Sub-Headquarter President a ni a, collage a a hna leh YMA-a a chanvo te kalsanin kum 2008-ah politics a zawm. Kum 2008 MLA election-ah Congress ticket in Lunglei South bial aṭangin thlan tlin a ni a, hemi ṭum hian parliamentary secretary a ni. Kum 2013-ah a bial ngai-ah hian thlan nawn a ni a, Lunglei High Power Committee Vice Charman a niin a thih ni thlengin he hna hi a chelh a ni.
Pu Dinga hi rorel thiam leh thudik ngaina mi a ni a, lemchan pawh thiam tak a ni.
* Prime Minister, Narendra Modi chuan a ṭumhnih nan Mizoram a rawn tlawh. Hemi ṭum hian Lungleia vantlang inkhawmah thu a sawi a, Aizawlah (Aijal Club) NGO Co-Ordination Committee ho nen an inkawm bawk. Aijal Club-a inkawmnaah hian NGO te chuan Bru chungchang leh Pu Lalnunmawia Chuaungo chungchang te an lo thlen a ni.
PM lo zin hi MLA election chungchanga a party (BJP) campaign puia lo kal ni ber in a lang! PM chauhlo pawh Chief Minister leh sorkar hotu dang te hi ram hruaitu an ni a, party mi an nih chu hai thu a awmlo. Amaherawhchu, thlan tlin an nih hnu hi chuan party mal tan niloin mipui huap ni thei se a duhawm ngawt mai.
* Social Media lamah mi pakhat, changkan ve hmel tak chu helicopter ṭum fel tawh, kawngkhar aṭanga leia a tla thla tawp lai chu a rawn lar hluai mai. Thlalaka a lan dan chuan Mizo ten 'vai' kan tih ang chi ni ngeiin a lang. Chakai khawrh kawr dum lam leh a hnuaia kawr var lam ha a ni a, kawngkhar aṭanga a chhuak tur, petek sualin a duh aiin lei a thleng hma niin a lang. Helicopter hi Pawan Hans Helicopter, Eurocopter AS 365N1 Dolphin 2 a ni a, rawng var leh serthlum rawng inpawlh a niin registration hming VT-ENX tih pawh a lang.
Helicopter aṭanga tla hi a tirin tunge a nih? vantlangin kan hre mailo a, 'Prime Minister' ti an awm laiin BJP President, Amit Shah ni'a ngai an awm bawk. Thlalak hi mobile phone camera a lak a nih avang leh a lakna a hlat tham deuh avangin tunge? tih hriat a har hle! Dulkiar ve tak a ni tih erawh a hriat theih.
Thil thlenna hmun hi Lunglei Kawmzawl ni'a sawi an awm a, Chawngte leh Damparengpui ni'a sawi an awm bawk. Lunglei-ah Amit Shah a kallo a, Damparengpui-ah Home Minister Rajnath Singh a kal thu sawi a awm thung. Prime Minister in Pawan Hans a hmang ngailo a, a ni chuan Indian Air Force hlir a hmang ṭhin a ni. Amit Shah ni tura ring an tam hle a, mahse, Amit Shah hian kamis leh kekawr a ha ngailo a, Mizorama a lokal ṭum pawh hian Kurta Pyjama a hak thu sawi a ni.
Thil chik mi ten ngunthluk taka an ngaihven hnu-ah Amit Shah ngei a nih thu hriat a ni ta a, a hmun pawh West Tuipui Constetuency-a Tlabung Helipad a lo ni.
India ram ril lamah chuan anni ang chin hi chu an che hlek hi news a tlin mai zel laiin Mizo tam zawk erawh chuan a lo zin tih pawh kan lo hre mang hauhlo thung a! Engpawhnise, a tla na lemlo niin a lang a, a lawmawm.
* Mizoram State Legislative Assembly pasarihna a lo tawp tak avangin Assembly pariatna atana general election chu tluang taka neih a ni a, inthlana vote tla te hi state dang inthlang ve te rualin ni 13 hnu-ah district khawpui tinah chhiar a ni a, MNF in seat 26 la in hnehna an changa, rorel lai Congress chuan seat 5 chiah an la thung. Zoram People's Movement (ZPM) in seat 8 la in BJP in seat 1 an la ve bawk.
Chief Minister ni lai, Pu Lal Thanhawla chu Serchhip leh Champhai South-ah te dingin a chaklo ve ve a, a bial Serchhipah hian ZPM candidate, Pu Lalduhoma a hnehlo a, Champhai South-ah hian MNF candidate, Pu TJ Lalnuntluanga a hnehlo bawk. Hetia'ng a nih tak avang hian Pu Hawla chuan Governor, Kumanam Rajashekharan hnenah a kaihhruai Congress party an tlin zawhloh avang leh amah pawh a tlin zawhloh avangin banna a thehlut nghal. Sorkar hi result puan tuk aṭangin Governor chuan a ṭhiat nghal a! Ni reilo te chu MLA (sorkar) neiloin Mizoram kan awm a ni!
ZPM Chief Ministerial candidate, Lalduhoma chu Aizawl West-I leh Serchhip bial-ah te dingin a tling kawp a, bial hniha ding mi 10 zinga tlingkawp awmchhun niin midang hian seat lak an neilo vek thung.
MNF President, Zoramthanga chu Aizawl East-I ah a chak.
Result puan aṭanga ni li hnu-ah Raj Bhavan-ah Pu Zoramthanga kaihhruai MNF chu Governor in a lalut. Chief Minister, Zoramthanga chuan Finance, GAD, SAD, PWD, Political & Cabinet, Horticulture leh Planning & Programme Implementation te chang tura tih a ni a, Pu Tawnluia chu Deputy Chief Minister niin R. Lalthangliana, Lalchamliana, R. Lalzirliana leh C. Lalrinsanga te Cabinet Minister anni anga, K. Lalrinliana, Lalchhandama Ralte, Lalruatkima, K. Beichhua, TJ Lalnuntluanga leh Robert Romawia Royte te Minister of State an ni thung ang.Tin, Lalrinliana Sailo chu Assembly Speaker niin Lalrinawma chu Deputy Speaker a ni bawk ang.
Chhinchhiah tlak zual:
1. BJP in seat khat an la ve. BJP hian Mizoramah MLA an la nei ngailo.
2. Hmeichhe candidate hi 18 an awma, tumah tling an awmlo.
3. Tuikuk candidate an siam dawn ni'a hriat a nih avanga Hachhek biala common candidate J. Lalsailova chu Tuikuk candidate an awm leh siloh avanga inhnuhdawh tum chu a dilna pawmsak a nihloh avangin a ding tlang a, (tunhma angin bawm khar a theih silo a) vote 91 lai a hmu!
4. MNF-in Chakma candidate an nei na a, a tlinglo pawla a ṭan avangin Chakma minister kan neilo.
5. Mizoram aṭanga,Bru tlanchhia, Tripura Camp-a awm mek te tan Kanhmunah special polling station 15 siam a ni.
6. Inhnehna sang ber chu Aizawl West-III constetuency-a MNF candidate, Lalruatkima chuan amah hnaihbertu, Congress candidate, Lalmalsawma chu vote 2720 in a hneh a, inhnehna tlem ber chu Tuivawl constituency a MNF candidate, Lalchhandama Ralte chuan amah hnaih bertu, Congress candidate, RL Pianmawia chu vote 3 in a hneh thung. A pumpuia vote hmu hnem ber chu Saiha biala MNF candidate, K. Beichhua niin 49.8% a hmu a, 0.2% chauh hmu hi 7 an awm bawk.
7. MLA la ni ngailo 20 an awma, MLA ni lai 9 leh MLA lo ni tawh ṭhin 11 an awm bawk. (Election hma in MLA bang an awm nual a, tuna kan tarlanah hi an ban hma statistic a ni.)
8. MLA thar zinga naupang ber chu, Champhai South a MNF ticket a thlan tlin, TJ Lalnuntluanga chu kum 39 mi a ni a, kum 40 hnuailam awmchhun a ni nghe nghe. A upa ber chu, Tuichang biala MNF ticket a thlan tlin, Tawnluia niin kum 75 mi a ni. Amah tiamin kum 70 chung lam hi pahnih an awm a ni.
9. Thlan tlin te kum chawhrual chu kum 54 leh thla 5 a ni.
1. Tunhmaa an dinhmun : Kan pi pu te khan 'Hmeichhe finin tuikhur ral a kai lo', 'Hmeichhia leh uipui chu lo phun lungawi mai mai rawh se' tih leh 'Hmeichhe hna, hna ni suh, chakai sa, sa ni suh' tih te hi an ṭawng duh dan a ni a, hetaṭang hian hmeichhia te an dah hniam ṭhin zia a chiang viau awm e. Nula in inleng a neihin an mi ngei zawng tak pawh ni se, biak chhiat an ngaitheilo a, ngaihtheih loh chu sawi loh, thianglo hialin an ngai a ni. Khawvar tirh aṭangin hna an ngah nghal hle mai a, tuichawi, buhden, ei rawngbawl, chawei siam leh a seng fel. An kuta awm vek a ni. Pi pute hunlai kha chuan an eizawnna hi a inang ṭhûma, lo neih a niin an feh tlut tlut ringawt mai ṭhin a, chuvangin, Mizo hmeichhia te chuan hetia'ng nikhua hian feh tur mamawh zawng zawng hi an tihtura ngaih vek a ni a, an emin an phurh vek a ngai bawk ṭhin. Mipa chuan iptepui an ak ve hram chauh a ni. Feh haw'n kawngah lah hmeichhia chuan em khatin in lam mamawh an phur haw ...
Comments
Post a Comment